İlişkiselci Perspektif – Bağlantısal Bütünsellik ve Posthümanizm
Öncelikle metni entelektüel heyecanıyla kaleme aldığımı ve makaleden ziyade deneme olarak kabul edilmesini beklediğimi ifade edeyim. Bağlantısallık, bütünsellik, akış, ilişkisellik, örüntü, oluş, belirme gibi kavramları yıllar süren fizik ve felsefe okumalarımdan çıkarmıştım. Zihin ve evren hususunda paralellik gösteren kimi yaklaşımlarımın, sosyal düzen için de geçerli olduğunu ya da uygulanabileceğini düşünmekteydim. Yeni bir mücadele arayışına paralel
Anti-Kapitalist Ekoloji: Romantizm ve Ekososyalizm
Romantizm, gelişen modern kapitalist topluma karşı, tıpkı ütopyacılar gibi Marksizm’den onlarca yıl önce eleştirel tavır takınmıştır. Elbette kapitalizm sözcüğünü pek sık kullanmamışlar, sanayileşme-makineleşme, sayısallaşma, burjuva uygarlığı, değerlerin çürümesi vb. ifadelerini ön plana çıkarmışlardır. 20. yy. ve günümüzde eko-toplum hayali kuran ekolojistler, sosyalizme değil romantizme bağlı olduklarını söylemekte ve romantizmi sahiplenmektedirler. Ne ki sosyalizme eleştirel bakışla
Hepimiz Aynı Gemide miyiz?: Çevresel Irkçılığa Posthümanist bir Bakış
Batı’da Plato’dan yani Eflatun’dan beri var olan ve insanı insan olmayanlardan (özellikle de türsel anlamda en yakınımız olan hayvanlardan) ayıran özellikleri sorgulayagelen sistematik Batı felsefesi geleneği, özellikle Aydınlanma Çağı düşüncesi ve onu takip eden düşünce ekolleri ile birlikte uç noktalara ulaştı. Batılı elitlerin düşünme ve mantığı üstün olmanın ön koşulu kabul edilmesi ve bu üstünlüğün
Çevresel Enerji Aktarımına Ahir İnsan Bakışı
Yaşam başlangıcından itibaren—tahminen M.Ö. 3.000.000 zamanlarından, yaşam fışkıran çamurdan, tek hücreli başlangıçtan bu yana—çevremizi sarmalayan tüm varlıklarla enerji aktarımında bulunmamız bugünümüzü şekillendirmiştir. Bu aktarıma ve insan yaşamına 2000’li yılların insanı olarak—yani ahir insan (posthuman)[1] olarak—bakmak, bugünün insanının yaşamı biçiminde kurguladığımız hayatı nasıl ve hangi koşullar altında şekillendirdiğimizi anlamamızı sağlayabilir. Kabaca en temel içgüdümüzü, hayatta kalma
Posthümanizm üzerine
Bu söyleşi, SentezFikir sitesi için N. Toygar Ateş tarafından 17 Temmuz 2021 tarihinde Başak Ağın ile gerçekleştirilmiştir. Burada Ateş’in izni ile yeniden yayımlıyoruz. NTA: İngiliz Dili ve Edebiyatı okumuş, bu konuda uzmanlaşmış biri olarak doktora teziniz posthüman ekoloji üzerine. Uzun süredir de Türkçe literatürde bu konuda çalışan, düşünce üreten ender isimlerdensiniz. Yönelimin sebebi neydi? Başak
Gözetim Evreleri, Büyük Filtre ve Post-Truth
Panoptikon, Sinoptikon, Süper-Panoptikon ve Omniptikon. Gözetim dörtlüsü ile Büyük Filtre’den bahsettikten sonra Post-truth’a değineceğim. Doğrudan bağlantılı olmasalar da hakikat-sonrasından bu denli bahsedilirken, öte yanda sosyal yaşam ve birey üzerindeki gerçeklik denetimi ile üretimi daha da şiddetlenmiş durumda. Bir bakıma madalyonun iki yüzü olarak görüyorum. Panoptikon: Etimolojik olarak; pan bütün demek, opticon ise gözetlemek. Bütünü gözetlemek
Mavi Beşerî Bilimler: Okyanusa Dönüş
Bu yazı daha önce 18 Temmuz 2021 tarihinde BirGün gazetesinde yayımlanmıştır. PENTACLE’da yayın izni için gazetenin bilim editörü Emre Ceren’e teşekkür ederiz. Posthümanizm, transhümanizm, biyosemiyotik, çevreci beşerî bilimler derken son yıllarda Türkçe akademik sözcük dağarcığımız hiç olmadığı kadar genişledi.[1] Bu yazıda, son dönem Batı düşüncesinin posthüman, maddesel veya insan-dışı dönüş gibi isimlerle adlandırdığı ve temelde
Merhaba! Spektrum ile Söyleşi
Posthümanizmin her türlü ayrımcılığa karşı hareketi bünyesinde toplayan bir üst çatı olması nedeniyle, ırkçılık, cinsiyetçilik ve türcülük gibi düşmanlık beslemeye yatkın hareketlerin örtük veya açık biçimlerine karşı bir mücadele olduğunu söyleyebiliriz. Liberal hümanist düşüncenin öncelikle tüm insanları kapsaması gerekirken yalnızca belli tanımlara uyan bir insanı kendine özne atfetmesini problem ediniyoruz. Ayrıca bu öznenin, insan-dışında kalan
Sürdürülebilir Bir Toplum için İnsanötesi Politik-Etik Bir Çerçeve Önerisi
Bu yazıda, iç ve dış doğamızı tahrip eden yangınların düşündürdükleri temelinde, sürdürülebilir bir toplum için insanötesi (posthuman) politik-etik bir çerçeve önerisinde bulunacağım. Burada, sürdürülebilir bir toplumun şekillenişinde öncelikle insan, ekoloji, ekonomi, hukuk, bilim ya da din konusunda bazı ön kabullerden vazgeçmemiz gerektiği varsayımından hareket ediyorum. Her kabul gibi her vazgeçişi de politik-etik birer mesele olarak
İmdat! Yanıyoruz!
Sözlerime usta romancı Yaşar Kemal’den bir alıntıyla başlamak istiyorum. Denizler Kurudu (1993) adlı eserinde “Yanan Ormanlarda Elli Gün” başlıklı yazısında Yaşar Kemal, orman yangınlarının o gün için sebepleri ve neticelerine değinmekte, ormanlık alanların tarıma – ve belki imara – açılması, ağaç boğma işlemiyle yalabuk elde edilmesi ve kasten yakılan ormanlardaki kapitalist oyunları gözler önüne sermektedir.
Yükleniyor…
Bir yanlışlık oldu. Lütfen sayfayı yenileyin ve/veya tekrar deneyin.
Bizi Takip Edin
Yeni içerik doğrudan gelen kutunuza iletilsin.